SARAYKÖY 'DE KULLANILMIŞ VE HALEN KULLANMAKTA OLDUĞUMUZ SÖZCÜKLER / Ali Haydar ÇETİNKOL
MERHABA DOSTLARIM !
Sarayköy ve çevresinde eskilerde ve bugün de konuşma dilinde kullandığımız ( A - K arası ) öğrenebildiğim ve anımsadığım ' SÖZCÜKLERİ ' siz değerli hemşerilerime sunuyorum ! ( L - Z arası sözcükleri ' ikinci ' bölümde sunacağım ) . Anlamlarını da yazarsam , çok uzun olur düşüncesiyle ; sadece ' SÖZCÜKLERİ ' yazacağım. Zaten çoğumuzun bildiği ! sadece anımsatmak adına ! yazıyorum ' sözcükleri ' ...
LÜTFEN ! Sizlerde ekleyin ve düzeltin !.. Hepimizin bildiği ! birkaç konuyu anımsayalım :
ŞİVE , KONUŞMA ÇEŞİTLERİ ;
Bir dilin değişik kültür düzeyine göre gösterdiği ayırtıya ' şive ( = söyleyiş ) ' denir ... KONUŞMA DİLİ , YAZI DİLİ ; Hiçbir ulus bu iki dil arasındaki ayrılığı büsbütün silememiştir . Konuşmada ' gelişigüzelliğe' kendini kaptıran kişi , yazıda ' kurallalara ' bağlanmak gereğini duyar ... SÖZCÜKLERİ ' YAZILDIĞI ' gibi (Ekleme ve düzeltme yapan DOSTLARIMIN ! HEMŞERİLERİN ! sözcüklerini veya deyimleri aynen alacağım ! ) SUNUYORUM :
A ) Abani , acur , akran , (Alçı-fıçcık -İ.Helvacı ),(amalsız-İ.Helvacı),(annı kabağı-deyim-İ.Helvacı), (anneç-Kudret Varlık), âmâ , atıcı ,(aşıraşı- İ.Helvacı), ayaz , andık ...
B) Bediren , bedren , börtmek , bağdaş , bambul , baran , baylan , belemek , belermek , bet , borani ,(bulmeç- İ.Helvacı), burçak ...
C ) (cali-bali - İ.Helvacı ), Cizoz , cibre , cibin , cibinlik , çingil , çılbır .
Ç ) Çelme , çepel , çırpı , cıvgın , çifteli , çiselemek , çisenti , çitilemek, çivit ,(çokundurmalı- İ.Helvacı ), çöğür , çüş ...
D )(Dığan-İ.Helvacı), Dolak , dolama , dangalak , değnek , deh , demin , denk , dirgen , dişlek , divit , divitin , dorum , döktürmek , döşek , döven , dülger ...
E )(ende - İ.Helvacı),(engastan-İ.Helvacı), Eytam , embel , eneze , enser , entari , emme , emprime , elulağı , emsal , essah , esvap , eşkin , evlek ...
F ) Fodul , fayton - payton , fistan , fotin - potin ...
G )(gaynatma-İ.Helvacı), Göce , güdrük , gencer , gaile , gedik , gövermek , göver , göynek , garaz- garez , gergef , gevrek , gıcır gıcır , gıybet , gine , girişken , görmemiş , gudubet , günbalı , güvey ...
H ) Hamsin ,(ha dendi-İ.Helvacı),(hah şööle - İ.Helvacı), hergele , harar , hacet , hallaç , hamamcı (argo) , ham hum , harana , harım , harın , haydin , heder , helak , heves , hımhım , hımbıl , hıyanet ,(höle- İ.Helvacı), höst , hürya ...
I İ ) Izbandut , ibrik , ilenç , ilmek , imrenmek , inme , intizar, ipil , istida , izansız , izbe ... K) Kanare ya da kanara , kirmen , kekre, kabara , kabir , kademli , kaltak , karakullukçu , karık , kavaf , kavurga , kayarlamak , kaydırak , kayrak , kaytan , kepaze,(kepeksiz-mecazi-İ.Helvacı), kesek , kevgir , kınnap ya da kırnap , kıpkıp , kırnav , kolan , koşum , kubat , kukuman , kulunç , kuyruklu , küseğen ...
Eşref saatinizde şöyle bir gözden geçirin ve lütfen çocuklarınız- torunlarınız ile paylaşın !.. İyi- güzel-candan... paylaşımlar diler , saygılar... sevgiler sunarım !
SÖZCÜKLERİN ANLAMLARINI DA YAZARSAM ÇOK UZUN OLUR DÜŞÜNCESİYLE ! ; SADECE " SÖZCÜKLERİ " YAZIYORUM ... LÜTFEN !.. SİZLERDE EKLEYİN VE DÜZELTİN !..
L - LÖK , LALETTAYİN , LÂFÇI , LÂFEBESİ , LÂHAVLE , LANDON ...
M- MAYA , MALAK , METELİK , MECİDİYE , MEHEL , MENDERES , MIH, (Mıstıvecik-İ.Helvacı), MERZE , MADEM , MARAZ , MATAH , MAYASIL , MAYHOŞ , MECAL , MERET , MERKEP , MERMERŞAHİ , MERTEK , MIZIKÇI , MUHACİR , MUNİS , MUSAKKA , MUSANDIRA , MÜSTAMEL , MUTİ , MUZİP , MÜBREM , MÜSTANTİK , MAHSUS , MASURA , MEŞGALE , MEYMENETSİZ , MEZBELE , MİKÂP , MİNTAN , MORUK , MUKALLİT , MÜSTAHAK ...
N - (Nahanda-İ.Helvacı), NİFİRGE , NETAMELİ , NİSPET , NODUL , NÜZUL ...
OÖ - (Önkürü-Hüseyin Çağırgan), (Ökü veya Oku=Baştaki Ö veya O harfi uzun okunur-İ.Helvacı),(Öngücü-İ.Helvacı), OVMAÇ , ÖVENDİRE , ÖTÜRÜK , ÖTÜRÜ , OBÜS , OMCA , ONCULAYIN , ONDULE , ORDUBOZAN , OSURUK , ÖBÜRKÜ , ÖĞÜRMEK ...
PR -(Patıla-İ.Helvacı), PUSAT , PALAN , PALDIM , PEŞKİR , PEPE , PİRON , PAPUÇ , PALAS- PANDIRAS , PANTUFLA , PASAK , PATAVATSIZ , PATİSKA , PAZVAL , PAZVANT , PELTEK , PERDAH , PEŞTAMAL , PİNTİ , POYRAZ , RAHMET , RENÇPER , REVAN ...
SŞ - SAMUT , SOKUM , SAKIR - SAKIR , SALKIM , SASI , SEKTE , SIĞINTI , SIKKIN , SINDI , ŞARPINA , ŞAHBAZ , ŞASON , SULFATA , SİNMEK , SİNSİCE , SÖKÜN , SÖVME , SULUSEPKEN , SÜBEK , SÜMKÜRMEK , SÜMSÜK , SÜNEPE , SÜNMEK , SÜRTÜK , SÜSMEK ...
T - TAHRİR , TEPSERMEK , TAFTA , TAKUNYA , TAMAH , TELVE , TEPİK , TERES , TEVEK , TEVELLÜT , TOKMAKÇI ,(Tokuç-İ.Helvacı), TUTAM ...
UÜ - URGA , UÇKUR , UFUNET , UYUNTU , ÜLEŞMEK , ÜNLEMEK ,(Ürgümbeç-İ.Helvacı), ÜSTELİK , ÜŞENGEÇ , ÜVEZ ...
VY - YÜNÜM , YALABIK , YALAK , YANŞAK , YAVSI , YAYINTI , YAYVAN , YAZMA , YERSİZ , (Yüklük-İ.Helvacı), VICIK , VIDI - VIDI , VIRT- ZIRT ... (Yo= kere anlamında ; üç yo, dört yo ... -Hüseyin Çağırgan)...
Z - ZEMHERİ , ZEBELLA , ZEVKLENMEK , ZEVZEK , ZIBARMAK , ZIKKIM , ZINGADAK , ZİYADE ,,,
ESENKALINIZ !..
GERİSİ HAYAT ...
*************************
TC Duygu Soylar: Turan bambul ne demek çok merak etmişimdir yıllardır.çünkü bambul fatma diye bir teyze var soramıyoda insan ..komik ama merak işte...
********************
Ali Haydar Çetinkol: Sevgili Yeğenim Merhaba !.. BAMBUL : Kurtçuk evresinde " ekinlerin kökünü " , ergin evrede " başakları kemiren " ; kahverengi , kınkanatlı BÖCEK . Asmalar tam uyanırken ( bu günlerde ) tomurcukları yer ve sürü halinde olurlardı !.. Ben " asmalardan " bu böcekleri biliyorum !.. Gözlerinizden öperim !..
********************
TC Mehmet Yaman: Herkese selam,Eskiden sarayköyde yaşlı bambul dayı vardı,ağzından sigara hiç eksik olmazdı,dayıbaşılık yapardı.Birde patlamış mısıra da bambul denildiğini hatırlıyorum...
********************
TC Duygu Soylar: Turan zannedersen benim bambul teyze bu dayının kızı...
********************
TC Mehmet Yaman: Oğlu kızı varmıydı bilemiyorum ama olabilir..,
********************
İbrahim Helvacı: Sevgili kardeşim Ali Haydar'ın çalışmasına, hatırladığım bazı Sarayköy sözcükleri ile katkıda bulunmak isterim; (A - K ARASI):"ALCI-FIÇCIK", "AMALSIZ", "AŞIRAŞI (=aşure)", "BULMEÇ", "CALİ-BALİ", "ÇOKUNDURMALI", "DIĞAN", "ENDE (sondaki E harfi uzun okunur)", "ENGASTAN", "GAYNATMA", "HÖLE (Ö harfi uzun okunur)", "HA DENDİ!..", "HAH ŞÖÖLE!", "KEPEKSİZ (mecazi)"...
********************
Kudret Varlık: sevgili her iki akrabama'da birde naciz-ane katkida bulunmak isterim..ANNEC'te ANNAC..yani karsi..karsida karsi taraf olmasi lazim..!!? yasimin yettigince katkida bulunabildiysem ne "MUTlU TÜRKÜM" diyene.. SARAYKÖYLÜ'yüm diyene.... saglicakla kalin sevgi selamlarimla..!!
********************
İbrahim Helvacı: Kudret, "ANNEÇ (=karşı tarafta, tam karşıda)" sözcüğünü hatırlatınca ben de "TAM ALNININ ORTASI" anlamını taşıyan bir diğer Sarayköy deyimini hatırladım: "ANNI (veya ALNI) KABAĞI"...
********************
Kudret Varlık: abicim sende daha cok sözcüklerimiz vardir.. eseleyip deselemek lazim.. sevgilerimle.. abe Temmuz' sonu ordayim.. haberin olsun.. hoscakal..!
********************
İbrahim Helvacı: Kudretçiğim, inşaallah kısmet olur da Temmuz'da Sarayköy'de görüşürüz. Annene sevgi, saygı ve selamlarımı iletir misin?...
********************
Kudret Varlık: ne demek abi, basim üstüne..
********************
Kudret Varlık: abi biraz önce aradim sizin hepinize selami var hepinizi öpüyor.. Saarayköy'e gelince beni arasin dedi ,, sen; ben geldimmi gelirim.. Yenge demissin.. aynen duydugumu aktariyorum...;;))..iyi aksamlar!
********************
İbrahim Helvacı: Teşekkürler Kudret. Naciye yengem doğru hatırlıyor. Mayıs'da Sarayköy'e gittiğimde, söz verdiğim gibi, kendisini mutlaka ziyaret edeceğim. İyi akşamlar dilerim.
********************
TC Atila Girgin: Sevgili Ali Ağabey, eğer izin verirseniz, bu değerli ve yöresel bilgilerin kent belleği oluşturulmasına katkı adına "Sarayköy Özlemi - Nostalji" de paylaşılmasını istiyorum. Bölgesel değerlerin, belgesel bir sayfa olarak planlanan bu sayfada da bulunmasında yarar var. Dostluk ve esenlikler dilerim.
********************D TC Hüseyin Çağırgan: "önkürü" var.Bir de kere anlamındaki "yo". üç yo,dört yo :)))))))))
********************
İbrahim Helvacı: Sevgili kardeşim Ali Haydar'ın çalışmasına, hatırladığım bazı Sarayköy sözcükleri ile katkıda bulunmak isterim; (L - Z ARASI):"MISDIVECİK", "NAHANDA", "ÖKÜ (veya OKU), (baştaki Ö veya O harfi uzun okunur)", "ÖKÜRDE (veya OKURDA), (baştaki Ö veya O harfi uzun okunur)", "ÖNGÜCÜ", "PATILA", "TOKUÇ", "ÜRGÜMBEÇ", "YÜKLÜK"....
********************
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder