SARAYKÖY BUZ FABRİKASI VE ELEKTRİK JENERATÖRÜ (1953) / BELEDİYE FEN İŞLERİ BİNASI
Kaynak: Facebook “DÜNYADAKİ SARAYKÖYLÜLER” GURUBU
1953 yılında kurulan buz tesisi, Belediye'ye o tarihte 31.115.Liraya mal olmuştur.
Belediye tesisinde imal olunan buzlardan Sarayköye bağlı köylerden gayrı Buldan, Güney Burhaniye ve Babadağ kaza ve nahiyelerde zaman zaman istifadelenmiştir.
İbrahim Helvacı: Bu fotoğraf, binanın Buldan Caddesi tarafındaki bahçe bölümünden çekilmiş. Binanın diğer tarafı Elektrik Geçidi Sokağına bakar. Atatürk Caddesi üzerindeki bu sokağın bir köşesinde şu anda Özbaş Ticaret, diğerinde Özçiftçi Eczanesi yer almaktadır. Bugünkü Atatürk Caddesi’nin adı 1950’lerde “Çarşı Caddesi” idi; Elektrik Geçidi Sokağının adı ise hiç değişmedi.
1950’li yıllarda Sarayköy’ün elektriği bu binadaki jeneratörlerden sağlanırdı. Ayrıca yaz aylarında çok sıcak olan Sarayköy’ün buz ihtiyacı da bu binanın sokak cephesindeki buz imalathanesinden karşılanırdı. Halen yerinde duran bu bina Belediye Fen İşleri binası olarak kullanılmaktadır.
O yıllarda Türkiye’de buzdolabı üretimi diye birşey yoktu; sadece dışarıdan ithal edilebilen ve çok pahalı olan buzdolabına büyük şehirlerde bile sadece varlıklı aileler sahip olabilirdi; Sarayköy’de ise kimsenin buzdolabı yoktu. Sarayköy’deki evlere ilk buzdolabının girişi 1960’lı yılların başlarına rastlar; o da sınırlı sayıdadır.
Fotoğraftaki binanın sokak tarafında, bugün “Fen İşleri” levhasının bulunduğu büyük kapının hemen arkasında buz imalatının yapıldığı bölüm vardı. Yaz günleri o kapı hep açık olur; biz çocuklar kalıplarda buzun yapılışını oyun oynar gibi seyrederdik. Kalıplardan çıkarılan buzların satışını rahmetli Emin amca (Helvacıoğlu) yapardı. Bizim evimizle temel komşusu olan Emin amcanın evinin altındaki buzcu dükkanı, Atatürk Caddesi üzerinde ve bugünkü Özbaş Ticaret’in tam karşısına düşerdi. Emin amca, buz kalıplarını müşterinin isteğine göre 25-50-100 kutuşluk parçalar halinde, keserle ve büyük bir ustalıkla tek seferde kırar, bir ipe bağlayıp müşteriye teslim ederdi. Müşterilerin çoğunluğu da biz çocuklardık. Babalarımızın verdiği demir 25-50-100 kuruşlarla gider, Emin amca’dan buzu alır, eve veya dükkana götürürdük. Bazen buzhanenin önünde müşteriler yığılır, Emin amca daha dükkana götürmeden buzhanenin önünde buz satışına başlardı; arz-talep meselesi.
Emin amcanın oğlu ve çocukluktaki oyun arkadaşım, sevgili kardeşim Mestan halen Denizli’de yaşıyor. Grubumuz üyelerinden sevgili Ali Helvacıoğlu da Emin amcanın yeğenidir; Ali de Denizli’de yaşamını sürdürüyor. Emin amcaya ve eşi Ayşekadın teyzeye rahmet diliyorum; her iki kardeşime de selam ve sevgilerimi gönderiyorum.
Ramco Ramo: Burası hamamın yanı deyilmi
Mehmet Birol Menteşe: Mehmet amca;baba dostu, babamla hemen hemen her akşam içerlerdi.hepsine allah rahmet etsin,nurlar içinde yatsınlar.
Emin Helvacılar: Evet, aynen yukarıdaki bahsettikleriniz gibi. Mehmet Çavuş da benim kayın pederim.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder