DENİZLİ OYUN, EĞLENCE VE SPORLARI / BURCU ALKAN

DENİZLİ OYUN, EĞLENCE VE SPORLARI

GÜREŞ
Güreş, çok eskilerden beri devam edegelen bir ata sporudur. Daha ziyade Acıpayam, Çameli ve bazı köylerde önemli bir düğün eğlencesi sayılır. Gücü yeten, kendine güvenen herkes güreşe çıkar. Güreş geniş bir harman yerinde veya çayırlık meydanlarında yapılır. Güreşte birinci, ikinci ve üçüncü gelenlere, düğün sahibinin maddi durumuna göre hediyeler verirler. Güreşte gaye hediye alam değil, bu ata sporunu teşvik etmek, gençleri özendirmektir( Kaptan, 1988: 14).

AT YARIŞLARI
Düğün eğlencelerinin en dikkat çeken eğlencesi olan at yarışları, eski bir Türk sporudur. Atına güvenen herkes yarışa katılır. Geniş bir alanda yapılan at yarışlarına, halk büyük ilgi ve heyecan duyar. At yarışlarına, düğün sahibi “Oku” göndermek suretiyle çevrenin en iyi yarışçılarına davet eder. Bakımlı atlar daha çok tercih edilir. Yarışı kazanan at sahibine çevre, poçu (renkli damar damar olan ipekli dokumadır. Renkler yeşil, kırmızı, sarı, siyah, beyaz, mavi olup erkekler tarafından kullanılır.) kumaş gibi hediyeler, düğün sahibince verilir. Bu hediyeler atın boynuna bağlanır(Kaptan, 1988: 15).

KAPMA GÜNÜ
Düğünün ilk günü yapılmakta olan “Kapma günü” Çameli yöremizde yapılmaktadır. Gençler arasında tertip olunur. Evlerin yüksek bir yerinden veya yüksek bir ağacın dalından aşağıya urgan (Halat) sarkıtılır, urganın ucuna içi incir, lokum, çerez, şeker dolu bir torba bağlanır. Bu torba bir yönetici tarafından idare edilerek, aşağıda bekleyen gençlere aldatmacı usullerle bir aşağı bir yukarı sallanır, yukarıya çekilir. Gençler torbayı kapabilmek için gürültülü bir yarışa başlarlar. Sonunda torbayı birisi kapar, diğerleri tarafından tebrik edilerek eğlence sona erer(Kaptan, 1988: 16).

KOŞULLAR
Denizli’nin bazı yörelerinde yine (Bilhassa Yeşilyuva kasabası’nda) düğün eğlencelerinden birisi de düğünün son günü sabah erken yapılan koşudur. Koşuya çevikliğine, koşmasına güvenen 10-15 kişi katılır. 1-2 km uzaklıktan, tabanca atışı veya düdük çalımı ile koşuya başlanır. Koşulara sporcu kıyafetleriyle (Atlet-kilot) katılınır, ayakkabılar çıkarılmış, yalın ayaktır. Koşunun bitiş yerinde düğün sahibince birinci gelene verilmek üzere, bir horoz veya benzeri armağanlar eller üzerinde bulundurulur(Kaptan, 1988: 16).

KIZ KAÇIRMA OYUNU
Düğüne katılanlardan birisi efe elbisesi giyip, kızlar meydanda oynarken, kızı efe kaçırır. Bu arada koruyucu güvenlik yetişir, kızı efenin elinden kurtarıp, muhtara teslim eder, muhtar kızın babasını çağırıp ona teslim eder(Kaptan, 1988: 16).

MİT-MİT OYUNU
Denizli’nin dağ köylerinde, özellikle Kurtluca, Uzunpınar, Pamukkale ve civarında gençler arasında eğlence gecelerinde oynanan bir oyundur.

Gençler sıra halinde yere oturur. Her oyuncu ayak tabanına ellerindeki dayaklarını vurur. En uzun atan birincidir. En arkada kalan ebe olur. Ebe oyunculara paralel olarak dayağını yere koyar. Herkes dayağını ayak tabanına vurarak ebenin dayağını vurur. Vuran dayak nerede durursa, ebe dayağını onun başına kor. Ebenin dayağı vurulmazsa, oyun tekrar edilir(Kaptan, 1988: 16).

MEŞALE (MEYDAN ATEŞİ)
Gelin alma gününden bir gün önce, oğlan evinin avlusunda veya bir meydanda, hazırlanan odunların meydan ateşi şeklinde yakılması ile yapılır. Çıralı odunların alevleri meydanı aydınlattığı ibi soğuk günlerde eğlenceye katılanları da ısıtır. Alevlerin çevresinde gençler serilen hasırlar, kilimler ile uzatılan sırıklar üstünde sıra sıra oturup, gençlerden başlamak üzere sıra ile çeşitli oyunlar, davul zurna veya tam çalgı ile oynarlar(Kaptan, 1988: 16; 17).

**********
Kaynak: http://www.scribd.com/doc/6694438/HALK-BL1
DENİZLİ ( BURCU ALKAN )